Thương mại điện tử cực thịnh ở Nhật

Ngành
kinh tế Nhật bị đình
trệ, dân số ít dần và ngành bán lẻ giảm khoảng 1%
mỗi năm từ nhiều
năm qua. Nhưng có một lĩnh vực đang tăng rất mạnh:
thương mại điện tử.

Doanh
thu thương mại điện tử ở Nhật tăng đều khoảng
17% từ năm 2005 đến
nay và dự tính sẽ tăng khoảng 10% trong 5 năm tới.
Một công ty thu
lợi nhiều nhất trong xu hướng phát triển thương mại điện
tử ở Nhật
là Rakuten.

Rakuten đã theo
đuổi chiến lược xây dựng trung
tâm mua sắm trực tuyến, cung cấp tất
cả các dịch vụ cho phép các công ty
bán lẻ lập cửa hàng của họ trên
website để quảng cáo, bán hàng và xử lý
các giao dịch thanh toán. Mô
hình này của Rakuten giúp đơn giản hóa
việc mua bán giữa người bán
hàng và người mua. Nhật hiện có khoảng 90
triệu người sử dụng
Internet trong số 130 triệu dân, trong đó khoảng 2/3
người dùng
Internet ở nước này sử dụng Rakuten.

Bán
lẻ trực tuyến mặc dù phát triển nhanh nhưng vẫn
còn quá nhỏ ở Nhật
với khoảng 30 tỷ USD doanh thu mỗi năm (gồm cả kinh
doanh tải nội
dung số) nhưng Rakuten đã xử lý gần 1/3 tổng số giao dịch
bán lẻ trực
tuyến ở quốc gia Mặt trời mọc này. Hiện nay, công ty này
đang có kế
hoạch mở rộng ra thị trường nước ngoài.

Mặc
dù Nhật là người dẫn đầu công nghệ ở nhiều lĩnh
vực, nhưng thương
mại điện tử lại đi sau phương Tây khá xa. Người Nhật
dường như thích
mua sắm trực tiếp tại các cửa hàng hơn, có thể bởi vì họ
có xu hướng
lướt web bằng di động, sản phẩm không phù hợp với mua sắm
trực tuyến
như máy tính (có màn hình lớn hơn). Nhưng suy thoái kinh tế
những
năm gần đây đã khiến người dân Nhật ít đi lại hơn và dành nhiều
thời
gian hơn cho việc sử dụng máy tính ở nhà, điều đó làm thương mại
điện
tử bùng phát. Thương mại điện tử ở Nhật còn được sự hỗ trợ của các
dịch
vận chuyển giá rẻ, chất lượng cao thường chuyển hàng khắp đất nước
chỉ
trong một ngày.

Tuy nhiên, Ratuken đang đối mặt
với một thách thức lớn. Nhiều công ty
bán lẻ hiện nay muốn tự lập
website bán hàng của riêng họ, chứ không chỉ
bán trên sàn thương mại
điện tử của Ratuken nữa. Điều này khiến Ratuken
phải thay đổi chiến
lược. Cùng với việc xây dựng sàn thương mại điện tử
chung cho các
công ty bán lẻ khác, Ratuken dự kiến cũng sẽ tự đưa các
sản phẩm lên
bán trên sàn thương mại điện tử do hãng này lập nên. Đây
cũng là xu
hướng mà nhiều sàn thương mại điện tử như eBay và Amazon đã
áp dụng.

Bên cạnh đó, Ratuken
đang mở sang các thị trường mới.
Tháng trước, hãng này đã thông báo
liên doanh với Global Mediacom, tập
đoàn truyền thông lớn nhất của
Indonesia để đưa mô hình của Ratuken vào
thị trường này. Đầu năm nay,
Ratuken cũng đã hợp tác với gã khổng lồ tìm
kiếm Trung Quốc Baidu
để phát triển thương mại điện tử ở thị trường
Trung Quốc. Hiroshi
Mikitani, người sáng lập đồng thời là chủ tịch
Ratuken, hy vọng sẽ
đưa mô hình thương mại điện tử của hãng này đến 10
thị trường trong
năm 2010 và tương lai sẽ mở tới 30 thị trường.

Một
yếu tố thành công của Ratuken là hệ thống thu hút
khách hàng trung
thành. Người mua sẽ nhận được điểm khi mua bất kỳ hàng
hóa nào trên
hệ thống của Ratuken, sau đó họ có thể dùng các điểm này
đổi lấy ưu
đãi giảm giá khi mua hàng hóa khác. Điều khiến các khách hàng
thích
mua qua Ratuken hơn là các website thương mại độc lập. Chương
trình
thu hút khách hàng trung thành này có thể giúp Ratuken cạnh tranh
được
ở những thị trường khác, George Hogan, chuyên gia tư vấn ở ngân
hàng
đầu tư Macquarie tin tưởng.

Nhưng
những thành công mà Ratuken đang có được ở thị
trường Nhật có thể sẽ
không dễ dàng gì ở những thị trường khác bởi những
khác biệt văn
hóa cũng như cơ sở hạ tầng. Hơn nữa, khi liên doanh ở
nước ngoài,
Ratuken phải đối mặt với cạnh tranh mạnh mẽ từ các đối thủ
bản địa.
Ví dụ, tại thị trường Trung Quốc, Yahoo Nhật vừa hợp tác với
Taobao,
sàn thương mại điện tử bán lẻ lớn nhất Trung Quốc. Tuy nhiên,
Ratuken
đang rất nỗ lực trong chiến lược mở cửa thị trường nước ngoài.
Hãng
này đang thực hiện chiến lược dùng tiếng Anh là ngôn ngữ chính
trong
giao tiếp công sở, một điều hiếm thấy trong văn hóa của các công
ty
Nhật.