Bảo mật thông tin cá nhân tại Việt Nam như ‘nhà không khóa’

Nếu
như ở các thị trường phát
triển, thông tin cá nhân "quý
giá như vàng"
và bọn tội phạm
mạng coi đây là một nguồn tài nguyên hết sức quý giá để
"đào mỏ",
thì tại Việt Nam, nhiều người dùng và doanh nghiệp lại tỏ ra
hết sức
hớ hênh. 

Theo ông Dương Hoàng Minh, Phó
Cục trưởng Cục Thương mại điện tử (TMĐT)
và Công nghệ Thông tin, Bộ
Công thương thì bảo vệ dữ liệu cá nhân là một
vấn đề cực kỳ quan
trọng đối với sự phát triển của TMĐT. Tuy nhiên, đây
cũng là khó
khăn đứng hàng thứ 3, trong số 7 vướng mắc lớn nhất mà các
doanh
nghiệp gặp phải khi triển khai TMĐT, liên tiếp trong hai năm 2007
và
2008.

Thờ ơ và chủ
quan

Vấn đề bảo
mật thông tin cá nhân càng trở nên nóng bỏng cùng với sự phát
triển
chóng mặt của Internet tại Việt Nam, trong khi hành lang pháp lý
và
các công cụ quản lý chưa thể theo kịp. Ông Minh có đưa ra một ví dụ
về
việc hơn 7 triệu địa chỉ email công ty, doanh nghiệp, cá nhân, kèm
theo
phần mềm phát tán thư rác chuyên nghiệp đang được rao bán trên một
số
diễn đàn với giá không thể "bèo
bọt" hơn là… 350.000 VND, tức
là
chưa đầy 20USD. 

Ảnh: Innovationininformation

Ngoài
ra, việc hình ảnh và thông tin cá nhân của nhiều người bị tung lên

mạng trái phép cũng là đề tài gây nhiều tranh cãi trong thời gian qua,
đơn
cử như vụ "Hoàng Thùy Linh" hay ảnh nóng của nhiều ca sĩ,
người
mẫu bị rò rỉ trên Internet. 

Cuộc khảo sát hồi cuối năm ngoái của Cục TMĐT và CNTT
với 132 doanh
nghiệp, tổ chức đã cho ra một kết quả đáng lo ngại, dù
hoàn toàn không
bất ngờ. Chỉ có vẻn vẹn 26% số doanh nghiệp được hỏi
đã xây dựng chính
sách bảo vệ dữ liệu cá nhân, hoàn toàn lép vế so
với tỷ lệ 74% không có
bất cứ chính sách nào hoặc không quan tâm tới
vấn đề này.

Trên thực tế, mặc dù gần 100% số
doanh nghiệp khảo sát đã có kết nối
Internet băng thông rộng, nhưng
chỉ có già nửa trong số này đang vận
hành website riêng. Không thể
phủ nhận xuất phát điểm và độ sẵn sàng cho
thương mại điện tử của
các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn ở mức thấp, do
đó, việc họ còn lơ
là, chưa quan tâm đúng mức đến bảo mật thông tin và
bảo mật dữ liệu
cá nhân âu cũng là điều dễ hiểu.

Nói đi cũng phải nói lại, bản
thân người dùng Việt Nam cũng tỏ ra rất vô
tư trước việc tung hê
thông tin cá nhân của mình lên mạng. Không thiếu
những trường hợp
người dùng post ảnh hết sức riêng tư (mặc bikini đi tắm
biển) lên
blog, để rồi hình ảnh đó rơi vào tay kẻ xấu và bị lợi dụng.

Vài tuần sau, nạn nhân liên tiếp nhận được các cuộc gọi,
tin nhắn khiêu
khích, cợt nhả và ngã giá "vui
vẻ". Hóa ra, bức ảnh nói trên
đã bị ai đó
post lên một website "đen", khiêu dâm kèm theo số điện thoại
để "khách
hàng liên lạc".

Nói như ông Vũ Quốc Thành, Phó
Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội An
toàn Thông tin Việt Nam thì "tại
Việt Nam hiện nay, hacker chẳng cần
tấn công để đánh cắp thông tin
định danh như ở nước ngoài gì cả. Tự
người dùng đã vô tư công bố đời
sống riêng tư của mình lên mạng"
rồi.

"Thông
tin cá nhân là một tài sản"!

Tuy nhiên, không vì thế mà doanh
nghiệp "được phép" thờ ơ và bỏ qua vấn
đề bảo vệ dữ
liệu cá nhân trong quá trình triển khai TMĐT. Khách hàng
cần được
thông báo trước về mục đích sử dụng thông tin cá nhân của mình,
cũng
như được doanh nghiệp đảm bảo rằng các thông tin sẽ được lưu giữ
và
sử dụng đúng cách, đúng pháp luật.

Bên cạnh yếu tố công nghệ, kỹ
thuật, mỗi doanh nghiệp còn phải xây dựng
được một chính sách tổng
thể, nhất quán về bảo mật thông tin cá nhân.
Thiếu đi một trong hai
trụ cột này, nhiệm vụ bảo vệ riêng tư sẽ không
bao giờ có thể hoàn
thành.

Phát biểu tại cuộc hội thảo về "Xây
dựng năng lực bảo vệ dữ liệu cá
nhân trong TMĐT" ngày 22/7 tại Hà Nội, ông Peter
Cullen, Chiến lược
gia trưởng về Bảo vệ dữ liệu cá nhân của Tập đoàn
Microsoft khẳng định:
"Không một người dùng nào lại muốn nhận
được các tin nhắn quảng
cáo, các email chào hàng ngoài ý muốn cả. Họ
cũng không muốn bị làm
phiền, quấy rầy bởi người lạ hoặc những đối
tượng không liên quan.

Một cơ chế bảo vệ dữ liệu cá nhân tốt phải đảm bảo được
khả năng kiểm
soát luồng thông tin: khách hàng cần được thông báo rõ thông

tin mà họ cung cấp sẽ được doanh nghiệp tiếp nhận, xử lý và sử dụng như

thế nào.
Người dùng cũng "được quyền" chỉ cung cấp những
thông tin tối
cần thiết mà thôi, đối với các loại thông tin "tham
khảo,
bổ sung", người dùng
phải có quyền nói "không", tức là lựa chọn có tiết
lộ với
doanh nghiệp hay không.

Chỉ khi ấy, người dùng mới được
bảo vệ khỏi những vấn nạn như lừa đảo
trực tuyến, đánh cắp danh tính
hoặc thông tin cá nhân của họ bị xuyên
tạc, bôi bẩn, lợi dụng vào
những mục đích đen tối, phi pháp.

Đứng từ góc độ doanh nghiệp,
việc thực thi Luật Bảo vệ Dữ liệu cá nhân
cũng hết sức cần thiết. "Thông
tin cá nhân của khách hàng chính là
một tài sản quan trọng, cần được
doanh nghiệp bảo vệ. Làm tốt công tác
này chính là doanh nghiệp đang
bảo vệ khách hàng của mình, bảo vệ niềm
tin và uy tín cho thương
hiệu",
ông Cullen chia sẻ.

"Hơn nữa, khi bước ra sân chơi quốc tế,
chỉ khi nào bạn biết tôn
trọng và giữ bí mật cho người khác, bạn mới
nhận được sự tin cậy từ các
doanh nghiệp quốc tế. Khi đó, họ mới cảm
thấy thoải mái khi hợp tác,
giao dịch làm ăn với bạn".

"Minh bạch hóa và hết sức trung thực
trong việc thu thập và sử dụng
thông tin cá nhân của khách hàng, kiểm
soát dòng chảy thông tin một cách
chặt chẽ và thích hợp",
đó chính là những khuyến nghị mà các
chuyên gia tham dự hội thảo đưa
ra cho doanh nghiệp Việt Nam.

Ít ai biết rằng Việt Nam là một
trong 12 thành viên đầu tiên ủng hộ
Chương trình "Người
tìm đường về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong TMĐT
của APEC",
hay còn gọi là APEC-CBPR. Hiện tại, Việt Nam đang kêu
gọi APEC tiếp
tục hỗ trợ về chuyên gia, kỹ thuật và kinh nghiệm… trong
việc
triển khai xây dựng, thực thi các quy định pháp luật liên quan đến

bảo vệ thông tin cá nhân.

Mặc dù vậy, bên cạnh vấn đề hạ
tầng công nghệ, các chuyên gia đều xoáy
sâu vào yếu tố phi công nghệ,
chính là bản thân doanh nghiệp, người dùng
Việt Nam, những đối
tượng cần có một tư duy "số" về quyền lợi và trách
nhiệm của
mình khi tiếp cận thế giới ảo.